D-Star is een betrekkelijk nieuwe modulatiesoort, speciaal ontwikkeld voor radioamateurs, die volgens sommigen FM op 2 meter, 70 centimeter en 23 centimeter zal gaan verdringen. In QST, het blad van de Amerikaanse amateurvereniging ARRL is de opkomst van D-Star al vergeleken met de overgang in de jaren zestig en zeventig van AM naar SSB op de kortegolf.
D-Star is een digitale manier van communiceren.
De modulatiesoort combineert de eigenschappen van het werken in FM, zoals we dat gewend zijn met de mogelijkheid om tegelijk met die spraak ook gegevens mee te sturen van een mobiel naar een vast station via een repeater.
D-Star combineert die mogelijkheden met functies zoals we die van EchoLink kennen en met die van APRS.
Daarnaast is het versturen van tekstberichten mogelijk, en wanneer meer datasnelheid beschikbaar is, ook het versturen van beelden van bijvoorbeeld een webcam en de toegang via repeaters tot internet.
D-Star beschikt voor dit alles over twee datasnelheden. Voor een signaal met spraak wordt een snelheid van 4,8 kbps gebruikt, waarbij tegelijk het versturen van spraak (3600 kbps) en data (1200 kbps) mogelijk is. Dit signaal neemt slechts 6,25 kHz bandbreedte in beslag. Voor het versturen van GPS-gegevens en het versturen van teksberichten is ook deze lage snelheid voldoende. Daarnaast heeft D-Star de beschikking over een snelheid van 128 kbps, vooral bedoeld voor gebruik op 23 cm. 4,8 kbps voor spraak is half zo snel als bij een GSM-telefoon gebruikt word, maar niettemin is de geluidskwaliteit heel goed. Uiteraard gedraagt de verbinding zich, zoals het een digitale verbinding betaamt: het signaal valt als het heel zwak wordt plotseling weg, gaat misschien even nog wat hakkelen, maar er komt geen ruis of storing bij zoals we bij analoog gewend zijn. Het verschil tussen D-Star en gewone analoge spraakcommunicatie wordt pas echt goed duidelijk wanneer je via een repeater werkt. Omdat de communicatie via D-Star callsign-georienteerd is, kun je als de repeater deel uitmaakt van een groter D-Star-netwerk, net zo makkelijk met iemand op een andere repeater werken als met iemand op de eigen lokale repeater. De basis van alle communicatie is dus de roepnaam van de zendamateur in kwestie, die in iedere uitzending verwerkt is.
Wat kun je ermee?
Zoals gezegd kun je met D-Star precies wat je nu ook met FM kunt. Gewoon met twee porto's of mobiele of vaste sets van amateur naar amateur een verbinding maken. Voordeel van D-Star is in dat geval de enorm kleine kanaalbreedte van 6,25 kHz, en het meegezonden datasignaal, waar je uiteraard verder geen gebruik van hoeft te maken. Hoewel ik daar geen wetenschappelijke bevestiging van heb kunnen vinden kom je met D-Star volgens verschillende bronnen daadwerkelijk verder. Dat lijkt ook logisch, door de kleinere bandbreedte ontvang je minder ruis en het audio moet om in zo'n bandje te passen heel effectief zijn gecomprimeerd.
Met D-Star heb je, afhankelijk van wetgeving in het betreffende land ook toegang tot internet, wat natuurlijk handig is: via een portofoon even je mail checken bijvoorbeeld, waarbij het bij de hoge snelheid van 128 kbps uiteraard ook mogelijk is om multimedia-bestanden zoals als filmpjes met je mail mee te sturen.
De mogelijkheden zijn oneindig. D-Star is daarnaast als protocol opgebouwd met op TCP/IP gebaseerde technieken, dus het is makkelijk om samen met andere op TCP/IP (internet) gebaseerde toepassingen te gebruiken. Ook het versturen van data rechtstreeks van zendontvanger naar een andere zendontvanger zonder repeater ertussen is mogelijk. Op banden met voldoende ruimte (bijv. 23 cm) gaat dat ook met 128 kbps.
Noodverkeer.
Behalve de al genoemde tekstberichten en de functionaliteit zoals bij APRS met GPS zijn er allerlei geavanceerde selectieve squelch-systemen mogelijk. Zoals bijvoorbeeld een squelch op basis van een lijst met roepnamen, waarbij ook clubcall's ondersteund worden met onderscheid tussen de verschillende operators die van zo'n call gebruik zullen maken. Ondanks de aanwezigheid van zo'n 'toonslot' is er daarnaast altijd een noodoproep mogelijk die elke squelch meteen open zet.
Natuurlijk is het mogelijk om met D-Star een gewone op zichzelf staande repeater te maken die alleen maar de spraakverbindingen uit de directe omgeving doorgeeft. Het is daarnaast mogelijk om repeaters op te nemen in een net van repeaters, die ofwel via microgolven of via internet (VoIP) of beide aan elkaar verbonden zijn tot een netwerk. In principe kan dit een wereldwijd netwerk zijn. Vanwege dit soort mogelijkheden lijkt D-Star de ideale modulatiesoort voor noodverkeer bij calamiteiten. Voor zover een netwerk ook zonder de traditionele ondergrondse verbindingen om blijft werken (d.w.z. via de ether), zal zo'n net ook bij calamiteiten blijven werken. Hierdoor kunnen hulpverleners bij een noodsituatie grote hoeveelheden data versturen en bijvoorbeeld ook documenten e-mailen, wat bij de inzet van hulpmiddelen onder dat soort omstandigheden erg belangrijk is.
